Door de rente consequent zelfs tot en met nul te blijven verlagen, heeft zich dat vertaald in een overeenkomstige intrinsieke waarde van het fiatgeld. Het beursenthousiasme, “geholpen” door het ongeremde gratis geld kende geen grenzen meer. Zo steeg de Dow van ca. 1.000 punten in 1971 naar een stand van ruim 31.000 punten thans, of een stijging van ruim 3.000%. Intussen heeft de rentetrend de spaarders en pensioenfondsen op hun knieën gezet, terwijl een forse inkomenstweedeling werd ingezet. Door schuld met schuld te blijven plempen, komt “het failliet” van dit beleid steeds naderbij en vormt het voorportaal tot een verregaande vernieuwing van het huidige monetaire systeem of beter reset. Opvallend is evenwel dat de omloopsnelheid van het geld zowel opgaand als neergaand in cadans meedeinde met de yield, zodat de inflatie in consumptiegoederen kon achterblijven, maar zo niet in aandelen en in vastgoed.
Tegen deze geldontwaarding viel in feite al vanaf 1971 nooit op te boksen en nog minder sedert de door president Nixon geïnitieerde “petrodollar” die elke oliebehoevende natie dwong met dollars olie te kopen. Hiermee diende elke staat te allen tijde voldoende dollars op de plank te hebben liggen, terwijl de V.S. gratis kon bijdrukken! Slimme zet, waarmee de dollar in de rol van wereldreservemunt zelfs extra steun kreeg. Het Witte Huis zag hierin zelfs de mogelijkheid om naderhand de munt als wapen in te zetten tegen staten die een voor de V.S. onwelgevallig c.q. minder coöperatief beleid” voer(d)en zoals Iran, Rusland, China en Noord-Korea mochten ondervinden.
Het ‘consistente’ Fedbeleid
Bij haar aantreden als nieuwe minister van Financiën liet voormalig Fed president Janet Yellen zich ontvallen dat ‘a Biden administration won’t seek a weaker dollar, that currency exchange rates be determined by the free market’. Bij een dergelijke uitspraak dien je als kritisch lezer extra waakzaam te zijn daar in het verleden een dergelijke uitspraak “nogal eens” een omgekeerde ontwikkeling liet zien. Afgezien van de bijstellingen van het Plaza Akkoord in 1985 en het Louvre Akkcoord in 1987 bleven de meeste valuta’s veelal in het gareel van de in koopkracht dalende dollar meelopen. De eerste maatregel die Biden thans zou moeten nemen, is het subiet stoppen met meer “fiatflutpaper” uit de kast te trekken en Yellen vertellen dit papier in feite uit circulatie te nemen, tenzij herkoppeld aan goud. Maar ja, dat heeft natuurlijk nogal desastreuze consequenties! Thans wordt een figuur als Thomas Gresham gemist, één van de grondleggers van het bankwezen die in 1565 de Londense beurs, de Royal Exchange, stichtte. Hij ontdekte in zijn tijd al dat: ‘bad money drives out good money’. Dat was toen een gewaagde maar al te juiste uitspraak. Het is nu wederom een l‘histoire se répête’.
Goudkoppeling
Terwijl er thans meer dan ooit biljoenen aan fake digitaal geld worden bijgedrukt, leidt het echte geld – goud – vooralsnog een “kommervol” bestaan op de gemanipuleerde COMEX beurs in New York. Zoals uit bovenstaande grafiek blijkt, is de koopkracht van de dollar in 50 jaar tot twee dollar gedaald! Hierover hoor je geen hond. Uiteraard wordt verborgen gehouden dat de V.S. als grootste valsemunter aller tijden de koopkracht van haar munt in feite voor het oog van de wereld domweg flest. Dus wat staat het monetaire beleid in Washington nog te wachten? Niets anders dan de dollar opnieuw aan goud koppelen, alleen voorzien van “een ander prijskaartje” dan die 35 dollar van vijftig jaar geleden!
Intussen zijn er kritische economen die al meerdere schattingen van “dat kaartje” hebben gemaakt. Meest voor de hand liggend is uit te gaan van de mondiale in U.S. dollars uitstaande schuld van ruim $57 biljoen in relatie tot de totaal beschikbare hoeveelheid goud van ca. 65.000 ton. In deze verhouding zou de goudprijs regelrecht in de stratosfeer belanden. Afgezet tegen de Amerikaanse M3 geldhoeveelheid komen we in de richting van $70.000 per ounce bij een dekking van 100%. Bij een dekking van 40% (minder dan de helft) zou er een goudprijs ad $28.000 uit rollen. En bij 25% nog altijd een prijsverhouding van $17.500, dus zeg maar iets meer dan tienmaal de huidige prijs.
Maar ja! Bij een dergelijke ophoging is al direct sprake van een implosie van de derivatenmarkt ad $1,5 biljoen tot de derde macht, een niet meer te becijferen schade achterlatend die in theorie de gedupeerden tot het Stenen Tijdperk zou terugwerpen. Dit in ogenschouw nemend zou hieruit een goudprijs ad infinitum moeten voortvloeien. Los hiervan zal hoe dan ook in elk geval een ongekend hoge inflatie het gevolg zijn, met een even diepe deflatoire depressie in het kielzog.
Vanwege de boven geschetste redenen dient goud bijna tot in de klucht gemanipuleerd te blijven totdat plots en onhoudbaar de geest uit de fles schiet. Op de COMEX wordt volgens een betrouwbare bron dagelijks via shorts (backwardation = toekomstige prijs lager dan de dagprijs) gemiddeld 850 maal de dagproductie van goud verhandeld. Dit resulteert er in dat jaarlijks voor $70 biljoen wordt verhandeld tegen een jaarproductie ter waarde van ruim $200 miljoen. Als dit onmogelijk beschikbare fysieke goud zou worden opgevraagd, ontstaat er ten principale een goudprijs tot wederom in de stratosfeer. Zelfs een kind kan zien dat we daarmee in alle opzichten in sprookjesland zijn beland.
Cruciale indicatoren
Nu intussen het hek steeds verder van de dam is verwijderd (zonder dat er tot dusver op de financiële markten tekenen van opwinding zijn te bespeuren), is het ook vooral zaak te blijven letten op de reeds ingezette inflatiestijging. De belangrijkste graadmeter betreft niet de officiële door de U.S. Labor Department allesbehalve betrouwbaar gerapporteerde inflatiestijging van 1,4% (december) maar de loepzuivere stijging die door het onafhankelijke Commodity Research Bureau wordt verstrekt. Deze methodiek is gebaseerd op het prijsverloop van een mandje van in de wereld meest verhandelde commodities dat elke dag afleesbaar is. Het betreft hier zowel harde grondstoffen als ijzer, koper, zink, lood, bauxiet, goud, zilver etc. en ook olie alsmede de belangrijkste producten uit de landbouwsector.
Blijkens onderstaande grafiek valt vanaf eind april vorig jaar een stijging van maar liefst 62% in ca. 9 maanden af te lezen. Let wel dat deze producten nagenoeg alle in dollars worden verhandeld. De meeste prijsverhogingen dienen nog goeddeels in de nationale inflatiecijfers verdisconteerd te worden. Zodra deze beweging doorzet, zal ook de roep om hogere salarissen opnieuw klinken en ontstaat er een loon/prijs spiraal, zoals we die eveneens in de jaren ’60 en ’70 hebben gekend. Alleen middels krachtige renteverhogingen door de centrale banken onder aansturing van de Fed was deze inflatie destijds te ‘backstoppen’.
Nu de Fed en de meeste andere centrale banken het rente instrument niet langer kunnen bespelen, resteert slechts de monetaire inflatie waartegen de goudprijs vorig jaar met 26% is gestegen. Gezien het feit dat de staatsleningen geen rendement meer opleveren, zal zich dat vertalen in lagere obligatiekoersen als gevolg waarvan de animo verder afneemt en de yield als spiegel daarvan stijgt. Vooral voor de grootste buitenlandse houders van Amerikaans staatspapier, in kwestie Rusland, China en Japan is dat een “dingetje”. Sterker, deze landen zullen bij voorkeur hun bezit aan Amerikaans papier wensen verder af te bouwen. Dat zet extra druk op de renteketel. Immers, de Fed is dan gehouden naast de tekorten op de lopende rekening ook dit buitenlandse aanbod op te nemen.
Kortom, de geloofwaardigheid of beter de betrouwbaarheid van het systeem komt daarmee steeds meer onder druk te staan. Resteert de conclusie dat de Fed middels de gigantische geldlawines zonder enige dekking (goud) de handdoek in feite al in de ring heeft gegooid! Tegelijkertijd zal dit instituut zich dan ook moeten realiseren daarmee tevens de reservestatus van de dollar alsmede de politieke en economische suprematie van de V.S. te grabbel te gooien.
Misschien dat de FOMC (Federal Open Market Committee) meeting vanavond meer duidelijkheid weet te scheppen. Bepalend zal de richting van het verdere Fedbeleid zijn. De nadruk zal daarbij ongetwijfeld liggen op voortzetting van het ‘easy’ beleid voor de langere termijn. Tegelijkertijd zal er scherp worden gelet op de yield curve teneinde deze zoveel mogelijk onder controle te kunnen houden door alle aangeboden staatspapier te blijven opnemen. In vakkringen wordt deze stance al aangeduid als de finale Fed put. Hoe meer schuldpapier de Fed opneemt, hoe meer lift de goudprijs ondergaat.
Degene die nog “een stuiver” voor dit flutpapier over heeft, melde zich bij het Fed loket. Idem geldt dit voor het ECB loket alsook dat van alle andere centrale banken.
Robert Broncel
Copyright, 27 januari 2021
PS. deze column wordt ook verzonden aan DNB president Klaas Knot.
